17. Połączenia jednostek gospodarczych

(1) dawniej LOTOS Mazowsze S.A. Wartość firmy dotyczy nabytej przez LOTOS Paliwa Sp. z o.o. zorganizowanej części przedsiębiorstwa LOTOS Gaz S.A. (hurtowa sprzedaż paliw).

(2) Nabycie przez LOTOS Gaz S.A. udziałów spółki KRAK - GAZ Sp. z o.o.

W związku z uzyskaniem zgody UOKiK na dokonanie koncentracji, poprzez przejęcie przez LOTOS Gaz S.A. (dawniej LOTOS Mazowsze S.A.) kontroli nad spółką KRAK-GAZ Sp. z o.o. w wyniku nabycia jej udziałów, LOTOS Gaz S.A. zawarła w dniu 9 lipca 2007 roku umowę przyrzeczoną zakupu 34.500 udziałów spółki KRAK-GAZ Sp. z o.o. Przed wydaniem decyzji przez UOKiK LOTOS Gaz S.A. zawarła w dniu 26 marca 2007 roku warunkową przedwstępną umowę zakupu od osób fizycznych 34.500 udziałów spółki KRAK-GAZ Sp. z o.o. Udziały o łącznej wartości nominalnej 3.450 tysięcy złotych są równe i niepodzielne i stanowią 100% kapitału zakładowego KRAK-GAZ Sp. z o.o. oraz są traktowane przez LOTOS Gaz S.A. jako inwestycja długoterminowa.

LOTOS Gaz S.A. nabyła udziały KRAK-GAZ Sp. z o.o. za cenę 16.368 tysięcy złotych wykorzystując własne środki finansowe. Wpływ na wysokość ceny nabycia (kosztu połączenia) miały dodatkowe wydatki związane z poniesionymi przez spółkę LOTOS Gaz S.A., wydatkami na doradztwo podatkowe, doradztwo finansowe. Podstawowym przedmiotem działalności spółki KRAK-GAZ Sp. z o.o. jest hurtowa oraz detaliczna sprzedaż gazu płynnego.

Zgodnie z MSSF 3 na dzień przejęcia jednostki gospodarczej, tj. na dzień jej nabycia, nabywca ma obowiązek dokonać alokacji kosztu połączenia jednostek gospodarczych poprzez ujęcie identyfikowalnych aktywów i zobowiązań oraz zobowiązań warunkowych jednostki nabywanej według ich wartości godziwych na ten dzień. Różnica pomiędzy ceną nabycia a udziałem nabywcy w tak wycenionych aktywach, zobowiązaniach i zobowiązaniach warunkowych stanowi wartość firmy.

Alokacji dokonuje się wyłącznie w stosunku do tych aktywów i zobowiązań, które istnieją w dniu nabycia, ponadto standard, w ramach nabywanych aktywów netto, zakazuje tworzenia rezerw na straty operacyjne przyszłych okresów, ponieważ stanowią one pozycję powstałą po przejęciu.

Na dzień sporządzenia skonsolidowanego sprawozdania finansowego LOTOS Gaz S.A., zgodnie z opisanymi powyżej zasadami, ujęła różnicę pomiędzy kosztem nabycia jednostek gospodarczych a udziałem w wartości godziwej netto możliwych do zidentyfikowania aktywów, zobowiązań i zobowiązań warunkowych jako wartość firmy.

W wyniku przejęcia spółki KRAK-GAZ Sp. z o.o. rozpoznana została wartość firmy, która  na dzień 31 grudnia 2007 roku  prezentuje różnicę pomiędzy ceną nabycia a wartością przejętych aktywów netto w wysokości 12.645 tysięcy złotych.

Do dnia 31 grudnia 2008 roku spółka LOTOS Gaz S.A. uregulowała zobowiązania z tytułu nabycia udziałów w kwocie 15.711 tysięcy złotych. Po odjęciu nabytych w transakcji połączenia środków pieniężnych w wysokości 91 tysięcy złotych, wartość nabycia udziałów w KRAK–GAZ Sp. z o.o. wyniosła 15.738 tysięcy złotych.

Na dzień 31 grudnia 2008 roku z uwagi na zdarzenia opisane poniżej Grupa dokonała odpisu z tytułu trwałej utraty wartości firmy na łączną kwotę 12.645 tysięcy złotych, powstałej w wyniku przejęcia spółki KRAK–GAZ Sp. z o.o. przez spółkę LOTOS Gaz S.A.

W dniu 20 czerwca 2008 roku Urząd Kontroli Skarbowej w Krakowie wydał protokół pokontrolny z wszczętego w dniu 21 listopada 2006 roku (przed zakupem udziałów w spółce KRAK–GAZ Sp. z o.o. przez spółkę LOTOS Gaz S.A.) postępowania w sprawie rzetelności rozliczenia się spółki KRAK–GAZ Sp. z o.o. z podatku akcyzowego za lata 2003-2004. Ustalono nieprawidłowości w odprowadzaniu podatku akcyzowego przez spółkę KRAK–GAZ Sp. z o.o. na łączną kwotę 7.545 tysięcy złotych wraz z odsetkami na dzień 30 czerwca 2008 roku.

W dniu 31 października 2008 roku Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej w Krakowie wydał decyzję o ustaleniu wysokości zobowiązań podatkowych w podatku akcyzowym za lata 2003-2004 na kwotę 16.408 tysięcy złotych. W dniu 25 listopada 2008 roku spółka KRAK–GAZ Sp. z o.o. złożyła odwołanie od powyższej decyzji administracyjnej. Odwołanie nie zostało dotychczas rozpatrzone przez organ odwoławczy. Dyrektor Izby Celnej w Krakowie pismem z dnia 6 lutego 2009 roku zawiadomił spółkę KRAK–GAZ Sp. z o.o. o zwłoce w załatwieniu sprawy i wyznaczył nowy termin na dzień 31 marca 2009 roku.

W dniu 26 listopada 2008 roku tytułami wykonawczymi Dyrektor Izby Celnej wszczął postępowanie egzekucyjne w stosunku do spółki KRAK–GAZ Sp. z o.o. na kwotę wynikającą z decyzji Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej. W dniu 8 grudnia 2008 roku spółka KRAK–GAZ Sp. z o.o. odwołała się od decyzji rozpoczęcia postępowania egzekucyjnego, a Dyrektor Izby Celnej pismem z dnia 17 grudnia 2008 roku postanowił uznać odwołanie dotyczące błędnego naliczenia kwoty zaległości i postępowanie umorzyć.

W dniu 19 grudnia 2008 roku wpłynęła kolejna prawomocna decyzja i tytuły wykonawcze z Izby Celnej na zweryfikowane kwoty zaległości podatkowej i odsetek. Wymagalne kwoty zobowiązań podatkowych w podatku akcyzowym za lata 2003-2004 określono na kwotę 8.309 tysięcy złotych, w tym odsetki oraz koszty egzekucji.

W dniu 29 grudnia 2008 roku spółka KRAK–GAZ Sp. z o.o. złożyła zarzuty do wyżej wymienionych tytułów wykonawczych zarzucając im między innymi błędne określenie osoby wierzyciela. Dyrektor Izby Celnej w Krakowie, postanowieniem z dnia 19 stycznia 2009 roku odrzucił zarzuty jako bezzasadne. W dniu 27 stycznia 2009 roku na postanowienie z dnia 19 stycznia 2009 roku spółka KRAK–GAZ Sp. z o.o. wniosła zażalenie bezpośrednio do Dyrektora Izby Skarbowej w Krakowie, który postanowieniem z dnia 9 marca 2009 roku utrzymał w mocy rozstrzygnięcie Dyrektora Izby Celnej z dnia 19 stycznia 2009 roku. Spółka KRAK–GAZ Sp. z o.o. za pośrednictwem Dyrektora Izby Celnej zaskarżyła postanowienie do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie pismem z dnia 6 kwietnia 2009 roku.

Spółka KRAK–GAZ Sp. z o.o. złożyła również do Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej w Krakowie, wniosek o wstrzymanie wykonania decyzji oraz alternatywnie wniosek o rozłożenie zaległości podatkowych na raty. Postanowieniem z dnia 24 lutego 2009 roku, Dyrektor Izby Celnej w Krakowie odmówił wstrzymania wykonania decyzji. Spółka KRAK–GAZ Sp. z o.o. na to postanowienie złożyła w dniu 9 marca 2009 roku zażalenie, wnosząc o uchylenie postanowienia z dnia 24 lutego 2009 roku, oraz wstrzymanie wykonania Decyzji Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej z 31 października 2008 roku. W dniu 30 marca 2009 roku do spółki KRAK–GAZ Sp. z o.o. wpłynęło zawiadomienie Urzędu Celnego w Krakowie, rozpatrującego wniosek spółki o rozłożenie zaległości podatkowej na raty, o wyznaczeniu nowego terminu do załatwienia sprawy na dzień 30 kwietnia 2009 roku.

Na dzień zatwierdzenia skonsolidowanego sprawozdania finansowego postępowanie podatkowe w sprawie zobowiązań podatkowych KRAK–GAZ Sp. z o.o. za lata 2003-2004 jest w toku, a wnioski o wstrzymanie decyzji wykonawczych oraz o rozłożenie zaległości podatkowej na raty nie zostały dotychczas rozpatrzone.

W odniesieniu do kwestii potencjalnych zobowiązań podatkowych z tytułu podatku akcyzowego za lata 2003-2004 spółki KRAK–GAZ Sp. z o.o. Grupa na dzień 31 grudnia 2008 roku utworzyła rezerwę na kwotę główną oraz odsetki.

Zarząd spółki LOTOS Gaz S.A. z uwagi na decyzję Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej w Krakowie oraz zapisy protokołu pokontrolnego Urzędu Kontroli Skarbowej w Krakowie z dnia 20 czerwca 2008 roku złożył wobec zbywców udziałów spółki KRAK–GAZ Sp. z o.o. w dniu 11 lipca 2008 roku oraz w dniu 9 grudnia 2008 roku oświadczenia o obniżeniu ceny zakupu udziałów w spółce KRAK–GAZ Sp. z o.o. o kwotę 16.368 tysięcy złotych, wskutek czego wygasła wierzytelność zbywców o zapłatę ostatniej raty Ceny Nabycia w wysokości 1.500 tysięcy złotych.

W dniu 28 lipca 2008 roku Zarząd spółki LOTOS Gaz S.A. wezwał byłych właścicieli udziałów spółki KRAK–GAZ Sp. z o.o. do rozpoczęcia negocjacji obowiązkowych zgodnie z zapisami umowy sprzedaży udziałów.

W dniu 15 grudnia 2008 roku Zarząd spółki LOTOS Gaz S.A. wszczął postępowanie arbitrażowe przesyłając do zbywców udziałów spółki KRAK–GAZ Sp. z o.o. „wezwanie na arbitraż”. Postępowanie jest obecnie na etapie konstytuowania się zespołu arbitrów w postępowaniu arbitrażowym. Następnie w terminie określonym przez zespół arbitrów zostanie wystosowany pozew w sprawie. Na dzień zatwierdzenia skonsolidowanego sprawozdania finansowego sprawa jest w toku.

Spółka LOTOS Gaz S.A. dodatkowo uzyskała w Sądzie Okręgowym w Krakowie w dniu 17 listopada 2008 roku postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia roszczenia spółki LOTOS Gaz S.A. do wysokości 5.975 tysięcy złotych przeciwko zbywcom udziałów, opatrzone klauzulą wykonalności w dniu 20 stycznia 2009 roku. W dniu 2 lutego 2009 roku zbywcy wnieśli o stwierdzenie upadku zabezpieczenia, w związku z czym również to postępowanie jest w toku a podjęcie kroków zmierzających do faktycznego zajęcia majątku zbywców jest uzależnione od rozstrzygnięcia wniosku zbywców.

W dniu 10 grudnia 2008 roku złożono w Prokuraturze Rejonowej Kraków Podgórze w Krakowie zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na szkodę spółki KRAK–GAZ Sp. z o.o. polegającego na niedopełnieniu obowiązków służbowych przez byłych członków Zarządu tej spółki.

W dniu 29 stycznia 2009 roku do byłych członków Zarządu spółki KRAK–GAZ Sp. z o.o. skierowano wezwanie do zapłaty kwoty 801 tysięcy złotych z tytułu naprawienia szkody wyrządzonej tej spółce.

Na dzień zatwierdzenia skonsolidowanego sprawozdania finansowego sprawy dotyczące byłych członków Zarządu spółki KRAK–GAZ Sp. z o.o. są w toku.

(3) Wartość firmy z połączenia z ExxonMobile Poland i Slovnaft Polska

Na dzień 31 grudnia 2008 roku oraz na dzień 31 grudnia 2007 roku Grupa wykazuje wartość firmy powstałej przy zakupie zorganizowanej części przedsiębiorstwa od ExxonMobile Poland i Slovnaft Polska w wartości netto odpowiednio 31.759 tysięcy złotych oraz 1.932 tysięcy złotych. W oparciu o MSR 36 na dzień 31 grudnia 2007 roku Grupa przeprowadziła test na utratę wartości firmy ExxonMobile i Slovnaft. Zgodnie z MSR 36 Grupa przeprowadza test na utratę wartości firmy raz w roku.

W celu ustalenia wartości użytkowej dokonano analizy zdyskontowanych przepływów pieniężnych (DCF) dla nabytych 39 stacji paliw sieci ESSO oraz 12 stacji sieci SLOVNAFT wyodrębnionych jako osobne ośrodki wypracowujące środki pieniężne przy zastosowaniu średnioważonego kosztu kapitału („WACC”) równego 10,2%. Analiza ta została oparta o prognozy przyszłych przepływów pieniężnych (EBITDA bez kosztów finansowych) opracowanych na podstawie zatwierdzonego przez Zarząd LOTOS Paliwa Sp. z o.o. na rok 2008 oraz zaplanowanych wpływów i wydatków środków pieniężnych w oparciu o zatwierdzoną strategię rozwoju spółki LOTOS Paliwa Sp. z o.o. do roku 2012. Wartość rezydualna dla zdyskontowanych przepływów pieniężnych została obliczona w oparciu o wzór renty wieczystej ze wzrostem.

Wartość użytkowa została określona w ramach przeprowadzonego przez Grupę testu na ocenę wartości firmy na kwotę na dzień 31 grudnia 2007 roku wynosi:

• 272.733 tysięcy złotych dla stacji paliw ESSO,
• 49.783 tysięcy złotych dla stacji paliw Slovnaft.

Wartość bilansowa aktywów nabytych od ExxonMobile oraz Slovnaft Polska na dzień 31 grudnia 2007 roku wynosi:

• 278.463 tysięcy złotych dla stacji paliw ESSO,
• 57.717 tysięcy złotych dla stacji paliw Slovnaft.

Z uwagi na uzyskaną w teście nadwyżkę wartości księgowej aktywów nabytych od ExxonMobile oraz Slovnaft Polska nad wartością użytkową tych aktywów określoną w ramach przeprowadzonego przez Grupę testu na ocenę wartości firmy, Grupa w 2007 roku dokonała odpisu z tytułu utraty wartości firmy na łączną kwotę 21.496 tysięcy złotych.

Na dzień 31 grudnia 2008 roku Grupa przeprowadziła test na trwałą utratę wartości aktywów. Grupa na dzień 31 grudnia 2008 roku nie dokonała dodatkowych odpisów z tytułu utraty wartości firmy.