30. Oprocentowane kredyty i pożyczki

w tysiącach złotych 31 grudnia 2008 31 grudnia 2007
(badane) (badane)
Kredyty bankowe 3.879.749 1.333.917
Pożyczki 39.856 26.219
Razem 3.919.605 1.360.136
w tym:
część długoterminowa 3.412.245 842.943
część krótkoterminowa 507.360 517.193


Podział kredytów i pożyczek
według instytucji udzielających finansowania

w tysiącach złotych 31 grudnia 2008 31 grudnia 2007
(badane) (badane)
Część długoterminowa
Kredyt Bank S.A. 32.987 38.987
Pekao S.A. 22.676 26.925
NFOŚiGW 34.856 21.969
Raiffeisen Bank Polska 6.000 8.000
Konsorcjum banków (1)* 1.184.720 486.379
Konsorcjum banków (2)** 1.434.195 -
Konsorcjum banków (3)*** 479.576 -
Konsorcjum banków (5)***** 217.235 260.683
Razem część długoterminowa 3.412.245 842.943
Część krótkoterminowa
Kredyt Bank S.A. 6.000 6.000
Pekao S.A. 73.955 235.560
ING Bank Śląski S.A. 24.304 42.199
PKO BP S.A. 18.978 24.600
NFOŚiGW 5.000 4.250
Bank Millennium S.A. - 72.341
Raiffeisen Bank Polska S.A. 2.081 4.000
Bank Zachodni WBK S.A. - 2.101
Bank Handlowy w Warszawie S.A. - 62.040
Bank Gospodarki Żywnościowej S.A. - 553
Bank BPH S.A. - 20.044
BRE Bank S.A. 19.363 -
Konsorcjum banków (1)* 11.557 -
Konsorcjum banków (2)** 11.629 -
Konsorcjum banków (3)*** 3.748 -
Konsorcjum banków (4)**** 287.247 -
Konsorcjum banków (5)***** 43.498 43.505
Razem część krótkoterminowa 507.360 517.193
Razem 3.919.605 1.360.136


*Konsorcjum banków (1): Pekao S.A., PKO BP S.A., BRE Bank S.A., Rabobank Polska S.A.
**Konsorcjum banków (2): Banco Bilbao Vizcaya Argentaria S.A., Bank of Tokyo-Mitsubishi UFJ (Holland) N.V., Pekao S.A., BNP Paribas S.A., Caja de Ahorros y Monte de Piedad de Madrid, Calyon, DnB Nor Bank ASA, DnB Nor Polska S.A., Fortis Bank S.A./N.V., ING Bank Śląski S.A., KBC Finance Ireland, Kredyt Bank S.A., Nordea Bank AB, PKO BP S.A., The Royal Bank of Scotland plc, Société Générale S.A., Bank Zachodni WBK S.A., Rabobank Polska S.A., Bank Gospodarki Żywnościowej S.A., Sumitomo Mitsui Banking Corporation Europe Limited
***Konsorcjum banków (3): Banco Bilbao Vizcaya Argentaria S.A., BNP Paribas S.A., Fortis Bank S.A./N.V.
****Konsorcjum banków (4): Pekao S.A., PKO BP S.A., BNP Paribas S.A., ING Bank Śląski S.A., Nordea Bank Polska S.A., Rabobank Polska S.A., Bank Gospodarki Żywnościowej S.A.
*****Konsorcjum banków (5): Pekao S.A., PKO BP S.A.

Podpisanie umowy kredytowej pomiędzy Grupą LOTOS S.A.
a konsorcjum banków oraz zawarcie umów zastawniczych jako
zabezpieczenie umowy kredytowej (Konsorcjum banków (1))

W dniu 20 grudnia 2007 roku Grupa LOTOS S.A. oraz konsorcjum czterech banków, w skład którego wchodzą: BANK POLSKA KASA OPIEKI S.A. z siedzibą w Warszawie, PKO BP S.A. z siedzibą w Warszawie, BRE BANK S.A. z siedzibą w Warszawie oraz RABOBANK POLSKA S.A. z siedzibą w Warszawie, podpisały umowę kredytową. Przedmiotem zawartej umowy jest czteroletni kredyt odnawialny na łączną kwotę 400.000 tysięcy USD (1.004.600 tysięcy złotych według kursów średnich NBP z dnia 19 grudnia 2007 roku) przeznaczony na refinansowanie i finansowanie zapasów Grupy LOTOS S.A. Opisywana umowa była pierwszym elementem strategii finansowania działalności Grupy LOTOS S.A. na najbliższe lata, związanej z realizacją Programu 10+. Zapisy umowy przewidują możliwość przedłużenia przez strony okresu kredytowania o dodatkowy rok. Podstawowym zabezpieczeniem udzielonego kredytu jest umowa zastawu rejestrowego na zapasach Grupy LOTOS S.A. (wraz z powiązanymi cesjami praw wynikających z umów na przechowywanie zapasów oraz umów ubezpieczeniowych) oraz umowa zastawu na wierzytelnościach pieniężnych wynikających z umowy na prowadzenie rachunków bankowych Grupy LOTOS S.A. związanych z powyższą umową kredytową (wraz z pełnomocnictwem do dysponowania tymi rachunkami). Pozostałe warunki umowy jak również zapisy dotyczące kar nie odbiegają od warunków powszechnie stosowanych dla danego typu umów.

W dniu 20 grudnia 2007 roku w związku z wyżej opisaną umową kredytową zostały zawarte dwie umowy zastawu rejestrowego celem zabezpieczenia zaciągniętych przez Grupę LOTOS S.A. zobowiązań. Zgodnie z zawartymi umowami zastaw rejestrowy ustanowiony na rzecz banków udzielających kredytu obejmuje zapasy Grupy LOTOS S.A. oraz wierzytelności pieniężne wynikające z umowy na prowadzenie rachunków bankowych Grupy LOTOS S.A. związanych z powyższą umową kredytową.

Do dnia 31 grudnia 2008 roku Spółka zaciągnęła zobowiązanie z tytułu wyżej opisanej umowy kredytowej na łączną kwotę 400 milionów USD.

Podpisanie umowy kredytowej pomiędzy Grupą LOTOS S.A.
i grupą instytucji finansowych oraz związanych z umową kredytową umów
zabezpieczeń (Konsorcjum banków (2),(3),(4))

W dniu 27 czerwca 2008 roku Grupa LOTOS S.A. oraz następujące instytucje: Banco Bilbao Vizcaya Argentaria S.A., Banco Bilbao Vizcaya Argentaria S.A., London Branch, Banco Bilbao VizcayaArgentaria S.A., Milan Branch, Bank Polska Kasa Opieki S.A., Bank Zachodni WBK S.A., Bank of Tokyo-Mitsubishi UFJ (Holland) N.V., BNP Paribas S.A., Caja de Ahorros y Monte de Piedad de Madrid, Caja de Ahorros y Monte de Piedad de Madrid, Zweigniederlassung Wien, Calyon, DnB Nor Bank ASA, Fortis Bank S.A./N.V.,Fortis Bank S.A./N.V., - Succursale in Italia, ING Bank N.V. / ING Bank Śląski S.A., KBC Bank N.V., Dublin Branch / Kredyt Bank S.A., Nordea Bank Finland Plc, Nordea Bank Polska S.A. / Nordea Bank AB (Publ), Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski Spółka Akcyjna, Rabobank Polska S.A. / Bank Gospodarki Żywnościowej S.A., SACE S.p.A. - Servizi Assicurativi del Commercio Estero, ”Societe Generale” S.A. Oddział w Polsce, Société Générale S.A., Sumitomo Mitsui Banking Corporation Europe Limited, The Bank of Tokyo-Mitsubishi UFJ Ltd. i The Royal Bank of Scotland Plc, podpisały umowę kredytową na finansowanie realizacji Programu 10+ oraz kapitału obrotowego Grupy LOTOS S.A. Agentem kredytu został bank Calyon, natomiast agentem zabezpieczeń został bank ”Societe Generale” S.A. Oddział w Polsce.

Jednocześnie, w ramach powyższej umowy kredytowej, Grupa LOTOS S.A. podpisała umowę uzupełniającą (tzw. "sub-agreement") w związku z transzą kredytu gwarantowaną przez SACE S.p.A.

Powyższa umowa wraz z umową kredytową na refinansowanie i finansowanie zapasów Grupy LOTOS S.A. z dnia 20 grudnia 2007 roku, opisana powyżej, zabezpiecza potrzeby dotyczące finansowania zewnętrznego.

Przedmiotem zawartej umowy jest długoterminowy kredyt na łączną kwotę 1.750.000 tysięcy USD (tj. 3.739.050 tysięcy złotych według kursów średnich NBP z dnia 27 czerwca 2008 roku), na którą składa się kredyt inwestycyjny w kwocie 975.000 tysięcy USD (tj. 2.083.185 tysięcy złotych według kursów średnich NBP z dnia 27 czerwca 2008 roku) (Konsorcjum banków (2)), kredyt obrotowy w kwocie 200.000 tysięcy USD (tj. 427.320 tysięcy złotych według kursów średnich NBP z dnia 27 czerwca 2008 roku) (Konsorcjum banków (4)), kredyt inwestycyjny gwarantowany przez SACE S.p.A. - Servizi Assicurativi del Commercio Estero w kwocie 425.000 tysięcy USD (tj. 908.055 tysięcy złotych według kursów średnich NBP z dnia 27 czerwca 2008 roku) (Konsorcjum banków (3)) oraz kredyt rezerwowy w kwocie 150.000 tysięcy USD (tj. 320.490 tysięcy złotych według kursów średnich NBP z dnia 27 czerwca 2008 roku) (Konsorcjum banków (2)). Termin spłaty kredytu przypada nie później niż w dniu upływu okresu 12 lat i sześciu miesięcy po dacie pierwszej płatności odsetek. Pozostałe warunki umowy kredytowej, w tym zabezpieczenia, nie odbiegają od warunków powszechnie stosowanych dla danego typu umów.

Podstawowymi zabezpieczeniami udzielonego kredytu są:

  1. Hipoteka o najwyższym pierwszeństwie na przysługującym Grupie LOTOS S.A. prawie własności lub prawie użytkowania wieczystego nieruchomości niezbędnych do prowadzenia działalności przez istniejącą i rozbudowaną rafinerię w Gdańsku.
  2. Umowa zastawu rejestrowego na zespołach ruchomości, istniejących i przyszłych – powstałych w okresie realizacji Programu 10+, stanowiących własność Grupy LOTOS S.A. i wchodzących w skład lub ściśle związanych z rafinerią w Gdańsku, bądź objętych finansowaniem w ramach w/w umowy kredytowej, służących do prowadzenia procesu produkcyjnego, przechowywania i dystrybucji produktów ropopochodnych i ropy naftowej wraz z infrastrukturą i urządzeniami dodatkowymi niezbędnymi do ich działania, a w szczególności na ruchomościach wchodzących w skład instalacji produkcji podstawowej, instalacji produkcji pomocniczej, urządzeń służących do komponowania produktów, urządzeń ładunkowych, rurociągów transportowych, zbiorników magazynowych, elektrociepłowni, oczyszczalni ścieków, ujęcia wody, instalacji: wodnej, elektrycznej, pary technologicznej i sprężonego powietrza.
  3. Umowa zastawów finansowych i rejestrowych na wierzytelnościach przysługujących Grupie LOTOS S.A. z tytułu umów rachunków bankowych zawartych w związku z finansowaniem Programu 10+, przy czym umowa zastawów nie obejmuje wierzytelności z tytułu pozostałych umów rachunków bankowych Grupy LOTOS S.A.
  4. Umowy cesji praw i wierzytelności przysługujących Grupie LOTOS S.A. z tytułu: umów związanych z realizacją Programu 10+, umów o zarządzanie Programem 10+, umów hedgingowych, umów licencyjnych, dokumentów ubezpieczeniowych (dotyczących gdańskiej rafinerii oraz Programu 10+), a także umów sprzedaży, zawartych przez Grupę LOTOS S.A. ze spółkami zależnymi, jeżeli ich wartość przekracza kwotę 10.000 tysięcy złotych rocznie.

Dokumenty ustanawiające powyższe zabezpieczenia na rzecz banku "Societe Generale" S.A. Oddział w Warszawie (agenta zabezpieczeń) zostały podpisane łącznie z powyższą umową kredytową.

Nie występują powiązania pomiędzy Grupą LOTOS S.A. lub osobami zarządzającymi tą spółką, a bankami lub osobami nimi zarządzającymi, na rzecz których ustanowiono zabezpieczenia.

Wartość aktywów Grupy LOTOS S.A. które zostały obciążone powyższymi zastawami oraz hipoteką nie przekracza kwoty 2.195.551 tysięcy złotych, według wartości księgowej na dzień 31 maja 2008 roku, a najwyższa kwota zabezpieczenia wyżej wymienionymi zastawami oraz hipoteką wynosi 2.625.000 tysięcy USD (tj. 5.608.575 tysięcy złotych według kursów średnich NBP z dnia 27 czerwca 2008 roku).

W dniu 3 lipca 2008 roku Coöperatieve Centrale Raiffeisen-Boerenleenbank B.A. (działającego pod nazwą Rabobank Nederlands) przystąpił do umowy zawartej pomiędzy Grupą LOTOS S.A. a grupą instytucji finansowych oraz do umowy kredytowej na finansowanie realizacji Programu 10+ i kapitału obrotowego Grupy LOTOS S.A. oraz umów zabezpieczeń.

W dniu 1 września 2008 roku do umowy kredytowej przystąpił Bank DnB NORD Polska S.A.

W dniu 5 września 2008 roku zastaw rejestrowy na majątku Grupy LOTOS S.A. (tj. zespołach ruchomości, istniejących i przyszłych – powstałych w okresie realizacji Programu 10+, stanowiących własność Grupy LOTOS S.A. i wchodzących w skład lub ściśle związanych z rafinerią w Gdańsku, bądź objętych finansowaniem w ramach umowy kredytowej na sfinansowanie Programu 10+, służących do prowadzenia procesu produkcyjnego, przechowywania i dystrybucji produktów ropopochodnych i ropy naftowej wraz z infrastrukturą i urządzeniami dodatkowymi niezbędnymi do ich działania, a w szczególności na ruchomościach wchodzących w skład instalacji produkcji podstawowej, instalacji produkcji pomocniczej, urządzeń służących do komponowania produktów, urządzeń ładunkowych, rurociągów transportowych, zbiorników magazynowych, elektrociepłowni, oczyszczalni ścieków, ujęcia wody, instalacji: wodnej, elektrycznej, pary technologicznej i sprężonego powietrza) został wpisany do rejestru zastawów przez właściwy Sąd Rejonowy.

W dniu 25 listopada 2008 roku została natomiast wpisana do ksiąg wieczystych Grupy LOTOS S.A. umowna łączna hipoteka kaucyjna na przysługującym Grupie LOTOS S.A. prawie własności lub prawie użytkowania wieczystego nieruchomości niezbędnych do prowadzenia działalności przez istniejącą i rozbudowaną rafinerię w Gdańsku.

Na dzień 31 grudnia 2008 roku kredyt inwestycyjny wykorzystany był w kwocie 709.533 tysięcy USD (tj. 2.101.495 tysięcy złotych według średniego kursu ustalonego dla USD przez NBP na dzień 31 grudnia 2008 roku), w tym wystawione akredytywy na kwotę około 63.381 tysięcy USD (tj. 187.722 tysięcy złotych według średniego kursu ustalonego dla USD przez NBP na dzień 31 grudnia 2008 roku), opisane w Nocie 42 Dodatkowych informacji i objaśnień punkt 10, 11, 16, 17, wystawionych na łączną kwotę 47.428 tysięcy EUR. Kredyt na finansowanie kapitału obrotowego został udzielony Grupie LOTOS S.A. w formie kredytów w rachunkach bieżących i jest wykorzystywany przez Spółkę w miarę zapotrzebowania Spółki na kapitał obrotowy. Do dnia sporządzenia niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupa LOTOS S.A. korzystała z umowy kredytowej zgodnie ze swoimi potrzebami.

Kredyty bankowe i pożyczki w podziale na waluty według terminu płatności
na dzień 31 grudnia 2008 roku

w tysiącach złotych Kredyty zaciągnięte w EUR Kredyty zaciągnięte w USD Kredyty zaciągnięte w PLN Razem
2009   10.557 66.762 430.041 507.360
2010 2.459 6.770 61.279 70.508
2011 2.459 1.234.290 57.979 1.294.728
2012 2.459 107.363 57.979 167.801
2013 2.459 109.085 55.479 167.023
po 2013 4.918 1.648.713 58.554 1.712.185
Razem 25.311 3.172.983 721.311 3.919.605

W powyższej tabeli kredyty i pożyczki zostały zaprezentowane według daty spłaty.

Na dzień 31 grudnia 2008 roku efektywna stopa procentowa kredytów kształtuje się na średnim poziomie około 3,40 % (31 grudnia 2007: 5,56%).

Informacje na temat kredytów i pożyczek na dzień 31 grudnia 2008 roku przedstawiały się następująco:

zobacz tabelę

Marże bankowe dotyczące zaciągniętych kredytów i pożyczek mieszczą się w przedziale 0,13% - 1,90%.

Informacje na temat kredytów i pożyczek na dzień 31 grudnia 2007 roku przedstawiały się następująco:

zobacz tabelę

Marże bankowe dotyczące zaciągniętych kredytów i pożyczek mieszczą się w przedziale 0,07% - 2,30%.

Poniżej zostały zaprezentowane kontraktowe terminy zapadalności zobowiązań finansowych według stanu na dzień 31 grudnia 2008 roku.

zobacz tabelę

Poniżej zostały zaprezentowane kontraktowe terminy zapadalności zobowiązań finansowych według stanu na dzień 31 grudnia 2007 roku:

zobacz tabelę