Działalność Grupy LOTOS podobnie jak innych podmiotów działających w branży paliwowej narażona jest na ryzyka zewnętrzne związane z ogólną sytuacją makroekonomiczną w kraju i na świecie. Są to przede wszystkim ryzyka związane ze zmiennością stóp procentowych i kursów wymiany walut, zmiennością cen surowców i osiąganych marż rafinacyjnych, ryzyka cen uprawnień do emisji CO2, a także ryzyka związane z dostępnością do surowców oraz źródeł finansowania.
Duży wpływ na działalność spółki mają także ryzyka związane ze zmiennością regulacji prawnych, a zwłaszcza ze zmianami i interpretacjami prawa podatkowego, zmiany w polityce państwa oraz wynikające z tego zmiany celów strategicznych.
Z punktu widzenia prowadzenia działalności istotne jest także ryzyko utraty płynności oraz ryzyko kredytowe związane z transakcjami finansowymi i handlowymi.
Z działalnością operacyjną Grupy wiążą się także:
- ryzyka środowiskowe – ryzyko braku dostatecznej liczby uprawnień do emisji CO2, ryzyko wystąpienia poważnej awarii przemysłowej (skutkujące ponadnormatywną emisją zanieczyszczeń do powietrza, wód i/lub gruntu) oraz ryzyko niespełnienia wymogów przepisów prawa środowiskowego (krajowego i wspólnotowego),
- ryzyka procesowo-techniczne – dotyczące zwłaszcza zagrożeń związanych z przerabianymi substancjami, stosowanymi procesami technologicznymi, użytkowanymi aparatami i urządzeniami, a także warunkami operacyjnymi związanymi m.in. z parametrami wysokich ciśnień i temperatur,
- ryzyka zdrowotne – dotyczące narażenia pracowników na oddziaływanie czynników niebezpiecznych i uciążliwych, związanych z wykonywaną pracą i bliskością prowadzonych procesów technologicznych, co w konsekwencji może prowadzić do wypadków przy pracy czy chorób zawodowych.
Z punktu widzenia strategii rozwoju Grupy Kapitałowej LOTOS w dobie globalnego kryzysu, dużej zmienności cen surowców i produktów naftowych oraz kursów walut najistotniejsze jest terminowe ukończenie inwestycji Programu 10+ oraz uzyskanie dostępu do własnych złóż ropy naftowej, a także wzmocnienie pozycji rynkowej i zwiększenie efektywności sprzedaży.
Kluczowe ryzyka w poszczególnych obszarach działalności
Ryzyka związane z realizacją Programu 10+
Realizacja Programu 10+ niesie za sobą wiele ryzyk, charakterystycznych dla dużych projektów inwestycyjnych. Niezależnie jednak od typowych zagrożeń związanych z kosztami i terminowością, a także zapewnieniem odpowiedniej jakości i wymogów bezpieczeństwa w roku 2009 mogą pojawiać się również inne zjawiska wynikające ze światowego kryzysu finansowo-gospodarczego.
Należą do nich między innymi:
- dostarczenie/zamontowanie wadliwych urządzeń i materiałów, pociągające za sobą konieczność napraw i wymian, wzrost kosztów i opóźnienia,
- nieterminowe dostawy maszyn i urządzeń spowodowane trudnościami gospodarczymi poddostawców,
- systematyczny i postępujący wzrost cen materiałów i usług,
- upadek (bankructwo) podwykonawców, spowodowany różnymi zjawiskami wywołanymi kryzysem światowym – skutkujący opóźnieniem w realizacji inwestycji, przepadkiem wpłat i koniecznością zakupu dodatkowych materiałów,
- niedobór siły roboczej na polskim rynku, skutkujący niskim tempem realizacji prac i opóźnieniami w przekazaniu obiektów do eksploatacji,
- awarie budowlane spowodowane trudnymi warunkami realizacji prac lub nieprzestrzeganiem procedur – skutkujące wstrzymaniem prac oraz opóźnieniem i przekroczeniem budżetu,
- nieosiągnięcie pełnych parametrów procesowych uruchamianych instalacji z powodu ukrytych wad projektowych – skutkujące dodatkowymi kosztami doprowadzenia instalacji do podstawowych parametrów projektowych bądź utraconymi zyskami,
- wystąpienie niekorzystnych warunków atmosferycznych – skutkujące opóźnieniami i uszkodzeniami zainstalowanych urządzeń,
- protesty i zastrzeżenia osób lub instytucji zewnętrznych, spowodowane np. oddziaływaniem inwestycji na środowisko/otoczenie – skutkujące wstrzymaniem prac i opóźnieniami bądź wstrzymaniem decyzji administracyjnych,
- wypadki spowodowane trudnymi warunkami pracy lub dużym natężeniem prac na tym samym terenie lub nieprzestrzeganiem zasad BHP,
- okresowe wstrzymanie kredytowania – skutkujące wstrzymaniem prac z powodu braku środków.
Ryzyka związane z działalnością poszukiwawczo-wydobywczą
Z uwagi na światowe spowolnienie gospodarcze strategia rozwoju segmentu poszukiwań i wydobycia ropy naftowej oraz plany jej realizacji mogą zostać zweryfikowane z uwagi na konieczność ich dostosowania do warunków funkcjonowania gospodarki.
Jako potencjalne ryzyka w obszarze poszukiwań i wydobycia wskazać można:
- ograniczony dostęp do finansowania zewnętrznego,
- zmienność warunków rynkowych w zakresie cen ropy oraz kursów dolara amerykańskiego i euro,
- ograniczoną dostępność narzędzi wiertniczych i platform,
- wzrost cen: usług serwisowych, prac wiertniczych, urządzeń technologicznych,
- niskie efekty prac poszukiwawczych (udokumentowane zasoby węglowodorów niższe od prognoz),
- ryzyka eksploatacyjne, związane z wydobyciem węglowodorów,
- niską skuteczność działalności pomocniczej, wspierającej procesy wydobywcze.
Jednocześnie należy podkreślić, iż w obszarze działalności poszukiwawczo-wydobywczej na bieżąco podejmowane są działania prewencyjne polegające między innymi na stałym monitoringu rynku, dążeniu do podniesienia wartości aktywów spółki Petrobaltic, bieżącej ocenie realizowanych projektów oraz podejmowaniu decyzji na podstawie wcześniejszych analiz geologiczno-zasobowych.
Ryzyka związane z zapewnieniem surowców
W 2008 roku w Grupie LOTOS. kontynuowano działania związane z przyjętą strategią dywersyfikacji dostaw ropy naftowej, koncentrując się na dwóch najważniejszych aspektach tego celu strategicznego:
- bezpieczeństwie dostaw ropy naftowej: udrożnieniu alternatywnego kanału dostaw ropy naftowej poprzez stałą obecność na międzynarodowym rynku ropy, regularne kontraktowanie dostaw różnych gatunków ropy z morza – z jednoczesnym stworzeniem możliwości radykalnego zwiększenia ich udziału w całości dostaw ropy do rafinerii w przypadku zagrożenia ciągłości dostaw z kierunku podstawowego.
- poprawie konkurencyjności – poprzez pełne wykorzystanie lokalizacji rafinerii w Gdańsku (rafineria nadmorska) i możliwość otrzymywania dostaw surowca przez dwa niezależne od siebie kanały: ropy rosyjskiej poprzez rurociąg „Przyjaźń” oraz różnych gatunków ropy dostępnej poprzez Naftoport . Odpowiedni dobór gatunków rop wynika z prowadzonej w sposób ciągły optymalizacji).
Ryzyka w obszarze sprzedaży
Otoczenie makroekonomiczne, w którym działa Grupa LOTOS, wywiera istotny wpływ na sprzedaż jej produktów – zwłaszcza w sytuacji obecnego spowolnienia gospodarczego. W czasie kryzysu gospodarczego szczególnego znaczenia nabiera wiarygodność i płynność kontrahentów bezpośrednich, która z kolei zależy od płynności ich płatników. Dlatego tak ważna jest polityka zabezpieczania transakcji i kontroli należności.
Zakres stosowania zasad zabezpieczeń handlowych oraz bieżąca i przyszła kondycja podmiotów rynkowych będzie zależeć głównie od polityki instytucji finansowych i ubezpieczeniowych. Zaostrzenie polityki kredytowej może powodować ograniczenie lub brak dostępu do zabezpieczeń transakcji handlowych, takich jak gwarancje ubezpieczeniowe, ubezpieczenia, akredytywy jak również kredyty obrotowe i inwestycyjne.
Do kluczowych ryzyk w działalności handlowej Grupy Kapitałowej LOTOS w roku 2008, jak również pośrednio w roku 2009, należy więc zaliczyć:
- spadek popytu na paliwa i inne produkty naftowe w wyniku ogólnoświatowej recesji gospodarczej – czego skutkiem jest niższy od zakładanego wzrost sprzedaży,
- pojawienie się nowych importerów produktów naftowych z różnych kierunków geograficznych, prowadzących agresywną politykę cenową,
- agresywną politykę cenową konkurencji,
- spadek tranzytu towarów przez Polskę,
- zmniejszenie liczby połączeń lotniczych na świecie,
- spadek realizowanych kontraktów drogowych oraz przedłużające się procedury przetargowe dotyczące realizacji inwestycji drogowych,
- zmniejszenie się ruchu statków w portach polskich, w związku ze spadkiem eksportu/importu,
- rozwój rynku paliw alternatywnych.
Ryzyka związane z finansowaniem działalności
Pod koniec 2008 roku Grupa LOTOS podpisała umowy na finansowanie Programu 10+. Kredyt na finansowanie Programu 10+ jest kredytem długoterminowym, uczestniczy w nim łącznie 17 renomowanych instytucji finansowych. Spłacanie kredytu inwestycyjnego rozpocznie się w roku 2011 i potrwa do 2021 roku. Zabezpieczenia kredytu inwestycyjnego na finansowanie Programu 10+ obejmują jedynie aktywa i przepływy rafinerii w Gdańsku. Nie obejmują natomiast aktywów oraz przepływów związanych z działalnością wydobywczą, siecią stacji paliw oraz innych aktywów zlokalizowanych poza rafinerią w Gdańsku, jak również akcji Grupy LOTOS oraz spółek zależnych. Ponadto spółka korzysta z finansowania krótkoterminowego.
Projekty wydobywcze były w roku 2008 finansowane ze środków własnych spółki Petrobaltic.
W obszarze finansowania jako potencjalne ryzyka wymienić można:
- Ryzyko ograniczenia dostępu do finansowania – zarówno inwestycji, jak i finansowania obrotowego.
W tym obszarze występuje potencjalne ryzyko związane z ewentualnym brakiem płynności na rynku bankowym i problemami banków z dostarczaniem środków zgodnie z podpisanymi umowami kredytowymi. Kolejne potencjalne ryzyko związane jest z ewentualnością niewywiązania się przez Grupę LOTOS z zobowiązań zawartych w umowie kredytowej, co skutkowałoby zawieszeniem dostępu do środków kredytowych.
Powyższe ryzyko jest rozproszone dzięki temu, że w finansowaniu inwestycji Programu 10+ uczestniczy kilkanaście banków. Ponadto sytuacja poszczególnych banków uczestniczących w finansowaniu jest na bieżąco monitorowana przez Biuro Finansowania Inwestycji, na podstawie ogólnodostępnych informacji. Dotychczas nie stwierdzono znaczącego zagrożenia dla dalszego niezakłóconego wykorzystywania kredytów. Jednocześnie Grupa LOTOS stara się na bieżąco wypełniać zarówno obowiązki informacyjne, jak i wszystkie inne wymogi stawiane przez banki w związku z finansowaniem. - Ryzyko związane z zapewnieniem 40% wkładu własnego, wygenerowanego z operacyjnych przepływów pieniężnych, oraz ryzyko niewypełnienia warunków zawieszających wypłatę transzy zgodnie z zapisami umów kredytowych.
Ryzyko istnieje w przypadku istotnego pogorszenia się płynności. - Ryzyko utrzymania odpowiedniego wskaźnika kwoty wykorzystanego kredytu do wartości zastawionych zapasów.
Kredyt na finansowanie zapasów przewiduje utrzymywanie przez Grupę LOTOS odpowiedniego wskaźnika kwoty wykorzystanego kredytu do wartości zastawionych zapasów (zabezpieczenia kredytu). Przy obniżających się cenach ropy naftowej i produktów rafineryjnych istnieje potencjalne ryzyko wzrostu tego wskaźnika powyżej ustalonego maksymalnego limitu, który spowoduje konieczność spłaty części kredytu. W takim przypadku spłacona część kredytu będzie dostępna do ponownego wykorzystania dopiero po wzroście wartości zapasów utrzymywanych przez Grupę LOTOS. - Ryzyko wzrostu kosztów kredytu lub pogorszenia warunków finansowania.
Jest to ryzyko związane ze spowolnieniem gospodarczym i skłonnością banków do ograniczania finansowania.
Ryzyka związane ze zmianami i interpretacjami prawa podatkowego
Grupa LOTOS prowadzi działalność gospodarcza w otoczeniu prawnym, w którym występują częste zmiany przepisów podatkowych. Nowe regulacje oraz zmiany sposobu stosowania przepisów już obowiązujących wpływają na sposób prowadzenia działalności przez Grupę LOTOS oraz na rodzaj podejmowanych działań, a także na wielkość zobowiązań podatkowych. W związku z licznymi zmianami przepisów zostały wdrożone wewnętrzne procedury, których celem jest przestrzeganie wymogów prawa oraz identyfikacja i minimalizacja ryzyka podatkowego, a także jego wpływu na sprawozdania finansowe Grupy LOTOS. Jednocześnie zmiany przepisów prawa są na bieżąco monitorowane, co pozwala na odpowiednie dostosowanie wewnętrznych systemów rozliczeń podatkowych.
Dzięki Zintegrowanemu Systemowi Informatycznemu mySAP.com udało się zminimalizować ryzyka powstawania błędów w toku wykonywania operacji księgowych oraz oszczędzić czas i koszty poprzez automatyzację przetwarzania danych. Istotnym czynnikiem wpływającym na ryzyko podatkowe jest również poziom przygotowania pracowników odpowiedzialnych za podatkowe rozliczenia. Grupa LOTOS zatrudnia doświadczony zespół pracowników dysponujący specjalistyczną wiedzą z zakresu prawa podatkowego.
W branży paliwowej największe ryzyka podatkowe, ze względu na wysokość kwoty zobowiązania podatkowego oraz skomplikowanie rozwiązania prawne niesie podatek akcyzowy.
Analiza ustawy o podatku akcyzowym, która weszła w życie 1 marca 2009 roku, oraz aktów wykonawczych do tej ustawy, pozwala na stwierdzenie, iż krajowe przepisy podatkowe dotyczące akcyzy charakteryzują się znacznym skomplikowaniem i szczegółowością. Ponadto różne organy podatkowe stosują odmienne interpretacje tych samych przepisów, a nie ma możliwości ustanowienia ich jednoznacznych interpretacji. Powoduje to powstanie permanentnego ryzyka związanego z możliwością zakwestionowania przez organy podatkowe prawidłowości rozliczania podatku akcyzowego przy dokonanych transakcjach.
Biorąc powyższe pod uwagę, do głównych obszarów ryzyka podatkowego w zakresie akcyzy zaliczyć można:
- stosowanie zwolnienia z akcyzy paliw żeglugowych sprzedawanych przez Grupę LOTOS,
- konieczność uzyskania, przez wszystkich kontrahentów Grupy LOTOS zezwoleń na obrót (zakup, pośrednictwo) wyrobami zwolnionymi z akcyzy ze względu ich na przeznaczenie,
- wprowadzenie nowych zasad obrotu (znaczne sformalizowanie procedur) z wykorzystaniem tzw. baz zewnętrznych, będących usługowymi składami podatkowymi prowadzonymi przez inne podmioty gospodarcze,
- stosowanie ulgi biokomponentowej w związku z produkcyjnym wykorzystywaniem biokomponentów przez Grupę LOTOS.
Ryzyka prawne o charakterze strategicznym
W ramach prowadzonych analiz strategicznych Grupa LOTOS współpracuje z organami administracji państwowej, odpowiedzialnymi za tworzenie i realizację strategii rządu dla sektora naftowego. Właściwe ministerstwa są na bieżąco informowane o postępie realizacji założeń rządowej strategii oraz o postulowanych kierunkach rozwoju polskiego sektora naftowego. Na bieżąco monitorowany jest również stan legislacji polskiej oraz europejskiej w zakresie dotyczącym sektora naftowego, opracowywane są także opinie na temat projektowanych oraz obowiązujących aktów prawnych, zwłaszcza w zakresie przepisów dotyczących zapasów obowiązkowych ropy i paliw oraz biokomponentów i biopaliw.
Ryzyko zaostrzenia wymagań jakościowych dla produktów naftowych
Grupa LOTOS na bieżąco monitoruje projekty nowych norm i rozporządzeń mających wpływ na działalność produkcyjną i handlową. Źródłem informacji na temat przyszłych zmian dotyczących wymagań jakościowych jest Komitet Techniczny 222 Polskiego Komitetu Normalizacyjnego do spraw przetworów naftowych i cieczy eksploatacyjnych. Dzięki aktywnemu uczestnictwu w pracach podkomitetów wchodzących w skład Komitetu Technicznego 222 Grupa LOTOS ma możliwość opiniowania projektów norm europejskich jeszcze w fazie ich powstawania.
Dodatkowy wpływ na poziom wymagań jakościowych, zwłaszcza dla paliw silnikowych, Grupa LOTOS uzyskuje dzięki uczestnictwu w stowarzyszeniu branżowym Polska Organizacja Przemysłu i Handlu Naftowego. Uczestnictwo w powyższym pracach znacząco ogranicza ryzyka w zakresie nieterminowego dostosowania się do przyszłych standardów jakościowych w obszarze produktów naftowych. W roku 2009 nie przewiduje się zmian norm lub przepisów prawnych zaostrzających dotychczasowe wymagania dla produktów naftowych, a zwłaszcza paliw silnikowych.
Ryzyka środowiskowe, ryzyka procesowo–techniczne, ryzyka zdrowotne
W celu ograniczenia prawdopodobieństwa wystąpienia zdarzeń niepożądanych, w tym także chorób zawodowych i niekorzystnych skutków zdrowotnych, związanych z pracą wykonywaną przez pracowników Grupy LOTOS, szczególną rangę nadaje się inicjatywom i działaniom profilaktycznym.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa oraz uregulowaniami wewnętrznymi, w spółce systematycznie identyfikuje się zagrożenia na stanowiskach pracy i ocenia ryzyko zawodowe związane z występowaniem w środowisku pracy m.in.: hałasu, wibracji, substancji chemicznych i biologicznych, uciążliwości związanych z pracą na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe, zagrożeń wybuchami, a także wynikających z niewłaściwej obsługi maszyn i urządzeń,.
Stosowane powszechnie środki i zabezpieczenia w dziedzinie bezpieczeństwa pracy, ukierunkowane są m.in. na minimalizację ryzyka procesowo-technicznego i zdrowotnego.
Grupa LOTOS od wielu lat wykorzystuje w procesach produkcyjnych technologie i urządzenia spełniające kryteria najlepszych dostępnych technik (BAT – ang. Best Available Techniques). Instalacje procesowe są wyposażane w odpowiednie systemy bezpieczeństwa i ochrony, w tym oprócz. technik BAT, w wielowarstwowe systemy zabezpieczeń (tj. warstwy zapobiegania, ochrony i przeciwdziałania).
Przedmiotem szczególnej troski są także wymogi proceduralne dotyczące zaznajomienia pracowników z zasadami postępowania, m.in. z urządzeniami i aparatami o skomplikowanym działaniu czy użytkowanymi substancjami niebezpiecznymi. Zasady i wymogi systemowe w tym zakresie, w szczególności przestrzeganie przez pracowników przepisów i zasad bezpiecznego postępowania i wykonywania prac, są bardzo rygorystycznie kontrolowane i egzekwowane.
Ryzyka związane z brakiem dostatecznych uprawnień do emisji CO2
Ryzyko to dotyczy już istniejących instalacji oraz ewentualności nieuzyskania niezbędnych uprawnień dla instalacji nowych bądź istotnie zmienionych (w których wzrasta emisja dwutlenku węgla).
1 lipca 2008 roku dokonano podziału i opublikowano rozporządzenie Rady Ministrów o nazwie Krajowy Plan Rozdziału Uprawnień do Emisji dwutlenku węgla na lata 2008-2012 we wspólnotowym systemie handlu uprawnieniami do emisji dla instalacji istniejących i zmienianych (Dz.U. Nr 202 poz.1248). Zgodnie z obowiązującym prawem ww. uprawnienia na drugi okres rozliczeniowy (2008-2012) zostały rozdzielone bezpłatnie dla wszystkich instalacji objętych systemem handlu emisjami.
Zgodnie z tym podziałem oraz bazując na:
- formalnie rozliczonym pierwszym roku KPRU II (2008 r.) oraz
- prognozach emisji do 2012 roku,
nie przewiduje się braków uprawnień do emisji dla istniejących instalacji.
Potrzeba dodatkowych uprawnień pojawi się w drugiej połowie 2009 roku. Grupa LOTOS ma duże szanse na pozyskanie dodatkowych uprawnień związanych z realizacją Programu 10+. Pewnym zagrożeniem jest natomiast brak ustalonych zasad uzyskiwania tych uprawnień.
W trosce o szeroko pojęte bezpieczeństwo funkcjonowania Grupa LOTOS zarządza głównymi rodzajami ryzyka. Przedmiotem szczególnego zainteresowania są ryzyka o charakterze finansowym i rynkowym.
- Ryzyka o charakterze finansowym i rynkowym zarządzane są przez Komitet ds. Zarządzania Ryzykiem Finansowym. Jest on odpowiedzialny za nadzór oraz koordynację procesu zarządzania ryzykiem finansowym w Grupie LOTOS. Głównym celem działań w tym zakresie jest maksymalizacja wyniku na zarządzaniu ryzykiem rynkowym przy założonym poziomie ryzyka, stabilizacja przepływów pieniężnych, zapewnienie krótkoterminowej płynności finansowej oraz wsparcie przedsięwzięć mających na celu organizację finansowania działalności inwestycyjnej.
Szczególne znaczenie dla funkcjonowania Grupy LOTOS ma zarządzanie ryzykiem cen surowców i produktów naftowych. Koncepcja zarządzania ryzykiem cen surowców i produktów naftowych obejmuje okres do końca 2010 roku, co jest zbieżne z horyzontem realizacji Programu 10+.
Ponadto przedmiotem prac ww. Komitetu jest zarządzanie ryzykiem cen uprawnień do emisji dwutlenku węgla (CO2), które odbywa się zgodnie z założeniami zawartymi w „Strategii zarządzania ryzykiem cen uprawnień do emisji CO2 w Grupie LOTOS S.A.” i zgodnie z poszczególnymi fazami Protokołu z Kioto obecnie obejmuje horyzont zarządzania do końca 2012 roku.
Zarządzanie ryzykiem walutowym odbywa się zgodnie z założeniami zawartymi w „Strategii zarządzania ryzykiem walutowym w Grupie LOTOS S.A.”, a horyzont zarządzania jest wyznaczany przez poszczególne lata budżetowe.
Naturalną walutą rynku, na którym działa Grupa LOTOS, jest dolar amerykański (USD). Waluta ta jest używana w kwotowaniach cen rynkowych ropy i produktów naftowych. W związku z tym z tytułu działalności operacyjnej Grupa LOTOS ma strukturalnie długą pozycję w USD. Z tego też względu uznano, że najwłaściwszą walutą do zaciągania i spłaty długoterminowych kredytów na finansowanie Programu 10+ jest USD.
Zarządzanie ryzykiem stopy procentowej – wynika z przewidywanego harmonogramu ciągnięć i spłat kredytu na finansowanie zapasów i finansowanie Programu 10+. Ryzyko stopy procentowej dotyczy wysokości odsetek ustalanych na podstawie zmiennej stopy LIBOR USD.
Zarządzania ryzykiem płynności w Grupie polega na monitorowaniu prognozowanych przepływów pieniężnych, a następnie dopasowywaniu zapadalności aktywów i pasywów, analizie kapitału obrotowego i utrzymywaniu dostępu do różnych źródeł finansowania.
Zarządzanie ryzykiem kredytowym partnerów transakcji finansowych odbywa się poprzez bieżący monitoring ekspozycji kredytowej w stosunku do przyznanych limitów. Partnerzy transakcji muszą posiadać odpowiedni rating przyznany przez wiodące agencje ratingowe bądź posiadać gwarancje instytucji spełniających wymóg minimalnego ratingu. Grupa LOTOS zawiera transakcje finansowe z renomowanymi firmami o dobrej zdolności kredytowej.
W zakresie zarządzania ryzykiem kredytowym partnerów transakcji niefinansowych Grupa LOTOS poddaje wszystkich klientów, którzy wnioskują o przyznanie kredytów kupieckich, procedurom weryfikacji ich wiarygodności finansowej. W zależności oceny tej wiarygodności przyznawane są odpowiednie limity. Kwestie oceny kontrahentów oraz przyznawania im limitów są rozstrzygane przez powołany na początku 2009 roku Komitet Kredytowy.
Szczegółowe zasady zarządzania ryzykiem finansowym zostały przedstawione w części dotyczącej danych finansowych.
W 2008 roku Grupa LOTOS. rozpoczęła prace przygotowawcze do wdrożenia Zintegrowanego Zarządzania Ryzykiem Korporacyjnym, którego celem jest kontrola i integracja zarządzania ryzykiem w poszczególnych obszarach działalności Grupy Kapitałowej LOTOS. Z weryfikowano stan zarządzania ryzykiem w poszczególnych obszarach oraz przeprowadzono warsztaty dla kadry kierowniczej, poświęcone tematyce zarządzania ryzykiem. Wdrożenie systemu Zintegrowanego Zarządzania Ryzykiem Kapitałowym ma na celu stworzenie w Grupie Kapitałowej LOTOS jednego centrum informacji o kluczowych ryzykach i ujednolicenie metod zarządzania ryzykami. Prace wdrożeniowe przewidziane na lata 2009 i 2010 będą prowadzone przez Biuro Strategii. Kluczowe decyzje dotyczące zidentyfikowanych ryzyk oraz zasad postępowania z ryzykami będą rozstrzygane przez Komitet Strategii.
W Grupie LOTOS funkcjonuje ponadto audyt wewnętrzny, który prowadzi niezależne i obiektywne oceny systemów zarządzania ryzykiem i kontroli wewnętrznej, a także analizy procesów biznesowych. Biuro Audytu przygotowuje sprawozdania półroczne i roczne dla Zarządu i Komitetu Audytu przy Radzie Nadzorczej. Sprawozdania te podsumowania i wnioski ze zrealizowanych zadań audytowych oraz informacje na temat stopnia wdrożenia rekomendacji.
W związku z obecną sytuacją makroekonomiczną spowodowaną globalnym spowolnieniem światowej gospodarki Zarząd Grupy LOTOS podjął decyzję o zintensyfikowaniu działań, które służą zapewnieniu płynności spółki. Wprowadzony na początku 2009 roku pakiet antykryzysowy ma na celu uzyskanie oszczędności skutkujących znaczącą poprawą przepływów pieniężnych.
Zasady i instrumenty zarządzania ryzykiem finansowym oraz wpływ najistotniejszych czynników ryzyka na kształtowanie się poszczególnych pozycji wyników finansowych zostały przedstawione w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym w części “Dodatkowe informacje i objaśnienia”.